پرسش :

چرا محمد حنفيه و ابن عباس و عبد الله جعفر، حضرت حسين (علیه السلام) را ياري نكردند و به كربلا نيامدند؟

پاسخ :
در ابتدا اشاره چند نكته شايان توجه است:
1. به طور كلى انسان ها و پيروان اديان داراى درجات متفاوتند. برخى حق ستيزند و متناسب با ارتكاب گناه گرفتار دركات جهنم مى شوند، سزاوار عذاب و مجازاتند و برخى حق پذيرند و متناسب با عمق ايمان و پايدارى در عمل شايسته درجات بهشتند.
2. . خويشتن دارى از حرام و عمل به واجبات حداقل انتظارى است كه از مسلمانان مى رود. اما بيش از آن موجب ترفيع درجات و تقرب بيشتر است ولى از دايره مسلمانى خارج نمى شوند.
3. . سرپيچى از فرمان و حكم امام معصوم(علیه السلام)جايز نيست. اما اگر امام(علیه السلام)حكم نكرده باشد، همراهى با امام(علیه السلام)واجب عينى نيست، بلكه همراهى با امام(علیه السلام)و تحمل سختى ها موجب كسب درجات ومقامات بيشترى مى شود.
4. كسانى كه در صحنه مظلوميت حضور داشته باشند و به كمك نشتابند معذور نخواهند بود. بنابر آنچه گفته شد، همراهى كسانى مانند عبد الله بن جعفر و واجب نبوده ولى اگر همراهى مى كردند از مقامات عالى بهره مند مى شدند. و از اين جهت امام حسين(علیه السلام)به آنها دستور همراهى نداد. اما اگر در صحنه كربلا حضور مى يافتند به طور حتم مى بايست به نداى «هل من ناصر ينصرنى» امام حسين(علیه السلام)پاسخ مى دادند.
در ادامه گفتگوى امام حسين(علیه السلام)با اين افراد آورده مى شود. گفتگوى امام حسين(علیه السلام)با محمد بن حنفيه: وقتى امام حسين(علیه السلام)خواست به عراق برود محمد بن حنفيه از آن حضرت(علیه السلام)خواست به اين سفر نرود. امام حسين(علیه السلام)در جواب محمد حنفيه فرمود: «من آماده حركت به سوى مكه هستم و همه خانواده، برادران، خواهران، برادرزاده ها و شيعيانم با من همراه هستند و امر آنان به دست من است و اما تو اى برادرم لازم نيست مرا همراهى كنى بلكه تو در مدينه بمان و به عنوان چشم و خبر رسان من باش و اوضاع مدينه را به من برسان») ماهيت قيام مختار، ص 169، به نقل از بحار الانوار، ج 44، ص 823 ). پس ايشان به دستور امام حسين(علیه السلام)مانده است. گفت و گوى امام حسين(علیه السلام)با عبد الله بن عباس: عبد الله بن عباس خدمت امام حسين(علیه السلام)آمد و گفت: «من در خدمت تو هستم هر چه امر مى فرمايى بفرما». امام حسين(علیه السلام)به او فرمود: «تو برو مدينه و من در مكه مى مانم. تو اخبار مدينه را به من برسان») تاريخ امام حسين(علیه السلام)، موسوعه الامام الحسين(علیه السلام)، ج 2، عربى، صص 6- 5 و 9 ). گفت و گوى امام حسين(علیه السلام)با عبد الله بن جعفر: عبد الله بن جعفر به علت كور شدن چشمش نتوانست به كربلا بيايد ولى دو پسرش محمد و عون را به همراه امام حسين(علیه السلام)فرستاد و هر دو در كربلا به شهادت رسيدند) زينب كبرى، الشيخ جعفر النقدى، صص 87 و 95، چاپ سوم، نجف (. محمد بن عبد الله بن جعفر ده نفر از يزيديان را كشت و عون بن عبد الله 21 نفر از نيروهاى عمر بن سعد را كشت و هر دو به شهادت رسيدند) بحار الانوار، ج 45، ص 43 ). توجه داشته باشيم كه محمد بن حنفيه، عبد الله بن عباس و عبد الله بن جعفر هر سه از شخصيت هاى بسيار برجسته و مورد اعتماد شيعه هستند و هر سه نفر به امام حسين(علیه السلام)علاقه مند بودند. اين مطلب در كتب مربوط به علم رجال آمده است.